BERICHT

Geachte volgers, mijn blog wordt in het vervolg rechtstreeks op de site www.gerrit-vlaskamp.nl geplaatst. Ik hoop u daar weer te ontmoeten.

De Reigerhof

Het wordt steeds moeilijker nieuwe tuinen van Gerrit Vlaskamp te ontdekken. De grootboeken van boomkwekerij Bosgra zijn grotendeels verwerkt, maar deze administratie begint in 1861, terwijl  Vlaskamp vanaf 1854 in Friesland heeft gewerkt. Bovendien waren er meer boomkwekerijen, zoals die van Krijns in Joure. Krijns heeft geen administratie nagelaten, wel dagboeken en daar komt de naam Vlaskamp geregeld in voor, vooral in de eerste helft van de 19de eeuw, toen de vader van Gerrit, Lambertus, een boomkwekerij had in Rinsumageest.
Lambertus was ook aanlegger van tuinen zoals o.a. blijkt uit het park van Fogelsanghstate in Veenklooster, waarvan hij het laatste deel heeft aangelegd. Het eerste deel is van Roodbaard.
We moeten dus nog zoeken naar tuinen van Lambertus Vlaskamp in de eerste helft van de 19de eeuw en van Gerrit vanaf 1854.
Zo kreeg ik via Wim Brons bijgaande foto die staat in het boek 'Metslawier van toen' van Geert Jongeling. Op de foto staat boerderij de Reigerhof. Van de zoon van Geert Jongeling, Doede, kreeg ik vervolgens informatie over de boerderij. De tuin is waarschijnlijk uit de tijd van Lambertus Vlaskamp of uit de eerste jaren van Gerrit.

Hij heeft ook alle kenmerken van een Vlaskamptuin, dus misschien mogen we aannemen dat het een Vlaskamptuin is, maar we hebben geen bewijs. De foto stamt uit 1906 en de mensen op de foto zijn Sjoerd Sytsma met vrouw en kind en als ik het goed zie een arbeider.

Vlaskamp in Wommels

In de gemeente Littenseradiel heeft Gerrit Vlaskamp 32 tuinen aangelegd met als hoogtepunt Mantgum, waar vrijwel alle tuinen aan de Seerp van Galamawei van zijn hand zijn. Alle reden om in het museum 'It Tsiispakhûs' in Wommels een tentoonstelling in te richten over de Vlaskamptuinen in deze gemeente. Het ontwerp van de expositie is van Nico Kloppenborg, die alle meerdere Vlaskamptuinen heeft gerestaureerd. Het is een mooie, intieme tentoonstelling geworden helemaal in de sfeer van de 19de eeuw. Ik mocht de openingshandeling verrichten door me een weg te banen door weelderig groen. Henk Bootsma maakte de foto, een compleet fotoverslag kunt u vinden op zijn site:

http://henkbootsmafotografie.nl/index.php?id=1&map=10&submap=749&big=34561

De kerk en de pastorie van Oostermeer

In BREEDút, de dorpskrant van Oostermeer, verschenen twee artikelen van de hand van Elle Bosma  over de Vlaskamptuinen in die plaats. Uitstekend gedocumenteerde verhalen, die ook nog weer nieuws opleverden, onder andere de aantekening van de kerkvoogdij uit 1871: 'Betaald aan G.L.Vlaskamp f 39,- wegens het maken der tekening en den uitvoering van aanleg om de nieuwe kerk'. Het ging om de inrichting van 'Het Plantsoen' bij de kerk. Helaas is de tekening niet bewaard gebleven. Om de kerk heen is een groot aantal bomen en struiken geplant. De oude kerk werd afgebroken, alleen de toren bleef staan, vandaar de intrigerende eenzame toren op it Heechsân. In 1874 werd een fraai hek geplaatst voor de ingang van de kerk, gemaakt in de smederij van Benedictus Mohrmann te Leeuwarden. In 1875 werd de pastorie gebouwd en in 1876 legde Vlaskamp de tuin aan. Ook hier kwam een fraai hek van Mohrmann.
De kerkhoven die Gerrit Vlaskamp heeft aangelegd, zijn stof voor een vervolgonderzoek.
Hieronder een foto van de beide hekken, die ik kan laten zien dank zij Elle Bosma.

Fockensstate in Beetsterzwaag.

Op de Vlaskampexpositie in het Fries Museum hangen alle tekeningen, die tot nu toe bekend zijn van Gerrit Vlaskamp, ook de tekening van Fockensstate. ( ± 1855) en heel bijzonder: de tekening, die Roodbaard maakte van de zelfde tuin (±1835)  hangt er boven. De tekeningen zijn heel lang niet te zien geweest, we zijn dan ook zeer dankbaar dat we ze van een particulier hebben kunnen lenen.

De tekening van Vlaskamp is ook uitgevoerd, want de ingang van de tuin lag bij Roodbaard rechtsonder, bij Vlaskamp middenvoor en dat is nog het geval.

Verrassingen in Itens

Morgen is de grote dag: de tentoonstelling in het Fries Museum wordt geopend, het boek over Vlaskamp wordt gepresenteerd en op Nederland 2 is voor het eerst deel 1 van de documentaire te zien (om 10.25). Alle onderdelen hebben de zelfde titel: De vergeten tuinen van Gerrit Vlaskamp.
Is het Vlaskampverhaal nu af. Nee, de expositie in het Tsiisipakhûs in Wommels komt nog: tijdens de voorbereidingen verrast Jaap Scheffer steeds weer met belangrijke stukken uit het archief van de Doopsgezinde kerk in Itens die 150 jaar bestaat.
Zo vond hij de eerste rekening van de hand van Gerrit Vlaskamp die bekend is .

Daarop zien we, dat de tekening 12 gulden kostte en dat hij lang in Itens was om de tuin mee aan te leggen. De laatste vondst is de rekening van ene Rommert Zijlstra waar Vlaskamp in de kost was tijdens de werkzaamheden. Zo zal er in allerlei kerkarchieven nog veel liggen, er blijft dus werk aan de winkel. Maar morgen eerst de grote dag en vanavond vertel ik alvast wat over het project in het programma Bynt van Omrop Fryslân

Museum 'It Tsiispakhûs' in Wommels

De expositie in het Fries Museum nadert met rasse schreden, er wordt heel hard gewerkt om alles op tijd klaar te krijgen. De bruiklenen zijn binnen, spannend, alle negen tekeningen die nog bekend zijn van Gerrit Vlaskamp worden getoond en ook een paar verrassingen.
Maar niet alleen het Fries Museum eert Gerrit Vlaskamp, ook museum It Tsiispakhûs in Wommels.
In de gemeente Littenseradiel heeft Gerrit vele tuinen aangelegd, met als hoogtepunt Mantgum, waar aan de Seerp van Galemawei vrijwel alle tuinen van zijn hand zijn. Ed Nijpels noemde dit dan ook de mooiste straat van Friesland. Vroeger heette de straat  'De Villalaan'.
Ik wil u één van de mooiste foto's uit de gemeentecollectie niet onthouden, hij wordt natuurlijk ook getoond in de tentoonstelling.